Met (lees)plezier naar de mediatheek

Ook tijdens de zeventiende editie van de Dag van het Literatuuronderwijs konden mediathecarissen een speciale route volgen binnen het programma. De sessies draaiden om de rol van de mediatheek in het vergroten van leesplezier onder jongeren.

De mediatheek en bibliotheek: samen sterker – Geerke van ‘t Veer
De eerste sessie werd gegeven door Geerke van ’t Veer, een ervaren leesconsulent en voormalig docent Nederlands. De sessie bood concrete handvatten voor de samenwerking tussen media- en bibliotheken en het verbeteren van leesinitiatieven in scholen. Het was een interactief uur, ondersteund door Mentimeter, waarin mediathecarissen hun ervaringen met leesbevordering deelden. De polls en gesprekken richtten zich op hoe mediatheken en bibliotheken elkaar kunnen aanvullen en versterken.

Van ’t Veer benadrukte het belang van het leren kennen van leerlingen om hen effectief te betrekken bij leesactiviteiten. Ze gaf praktische tips, zoals het inzetten van artikelen en folders die het belang van een goed functionerende mediatheek en een opgeleide mediathecaris benadrukken. Deze materialen kunnen direct worden toegepast om leesbevordering te stimuleren.

RSG Sneek: de lezende school – Anneke Oedzes-Lubbers en Auck Couperus
Daan Beeke van Stichting Lezen opende de tweede sessie door te benadrukken hoe belangrijk mediatheken zijn voor leesbevordering. Hij lichtte de initiatieven van Stichting Lezen toe ter ondersteuning van mediatheken en onderstreepte het belang van de Nationale Mediatheek Award. Deze prijs kan scholen helpen om meer aandacht te genereren voor hun leesprogramma’s. Mediatheken kunnen zich vanaf 24 november aanmelden voor deze award.

Daarna deelden Anneke Oedzes-Lubbers en Auck Couperus van RSG Sneek hun succesverhaal. Hun mediatheek won in 2017 de Nationale Mediatheek Award. Ze werken al 30 jaar samen en begonnen met een kleine bibliotheek op school, die uitgroeide tot een voorbeeldige mediatheek. Hun aanpak is gebaseerd op vier pijlers: mediawijsheid, informatievaardigheden, coördinatie van alle culturele projecten op school, en het leesbeleid. Deze pijlers vormen de basis voor hun mediatheek, waarmee ze lezen binnen het onderwijs op verschillende manieren stimuleren.

Met hun passie en expertise gaven Anneke en Auck inspirerende tips en adviezen aan de aanwezige mediathecarissen om hun eigen mediatheken verder te verbeteren.

BiebBobs – de kracht van leerlingen bij leespromotie – Pauline van der Bilt
De derde sessie liet zien dat het betrekken van leerlingen bij het beheren van een schoolbibliotheek niet alleen hun verantwoordelijkheid en autonomie versterkt, maar ook een positieve impact kan hebben op hun leesvaardigheid en motivatie. Tijdens deze interactieve sessie dachten mediathecarissen samen na over concrete ideeën en plannen om de schoolbibliotheek te verbeteren. Het doel was om de inzichten uit de sessie daadwerkelijk om te zetten in actie. De centrale vraag was: Wat is er nodig om deze ideeën te realiseren, en wie binnen de school kan ervoor zorgen dat dit gebeurt?

Pauline van der Bilt, leesconsulent bij Bibliotheek Rotterdam, deelde haar ervaringen met een pilot waarin bovenbouwleerlingen van het vmbo deels verantwoordelijk werden gemaakt voor het beheer van de schoolbibliotheek. Deze aanpak legde de nadruk op interactieve werkvormen, waarbij zowel de uitdagingen als de mogelijkheden van samenwerking met leerlingen werden besproken.

Van der Bilt liet jongeren bijvoorbeeld echt solliciteren voor een functie in de mediatheek en gaf hen ook uitgebreide feedback op hun sollicitatie. Ze integreerde hiermee drie grote basisvaardigheden: Burgerschap, Taalvaardigheid en Digitale Geletterdheid. Het idee hierachter is geïnspireerd door de methode van Aidan Chambers, waarbij de nadruk ligt op autonomie en het werken binnen de peergroep. Het principe is dat bovenbouwleerlingen de rol van volwassenen overnemen, wat zorgt voor een prettige communicatie tussen tieners onderling.

Van der Bilt benadrukte het belang van vakoverstijgend werken om leesbevordering een vaste plek te geven binnen het onderwijsprogramma. Wanneer dit goed wordt uitgevoerd, kan het niet alleen de leesmotivatie van leerlingen vergroten, maar ook de werkdruk voor docenten verlagen. Daarnaast gebruikte Van der Bilt een set kaarten met kernkwaliteiten die volgens mediathecarissen nodig zijn om succesvol in de schoolbibliotheek te werken. De deelnemers kregen de opdracht om deze kwaliteiten op volgorde van belangrijkheid te rangschikken, wat leidde tot waardevolle inzichten en discussies over de vaardigheden die leerlingen in hun rol bij de schoolbibliotheek kunnen ontwikkelen.

De vele inspirerende sessies en gesprekken met vakmensen, maakten de Dag van het Literatuuronderwijs 2024 tot een erg bijzondere dag. Passionate Bulkboek bedankt iedereen die een bijdrage heeft geleverd aan de totstandkoming van het symposium. We zien u terug graag op de achttiende editie in 2026. 

Beeld: Marco de Swart