Volgens recent PISA-onderzoek scoren Nederlandse leerlingen niet goed op leesvaardigheid, specifiek waar het ‘diep lezen’ betreft. Dat betekent dat leerlingen de informatie in teksten niet goed kunnen evalueren, niet voldoende op de inhoud ervan reflecteren, en zich niet lang genoeg in teksten kunnen verdiepen. LitLab, het digitale onderwijsplatform voor het onderzoekend lezen van literatuur, heeft in 2021 een nieuwe werkvorm geïntroduceerd om leerlingen ‘dieper’ of ‘begrijpender’ te laten lezen. Dat doen we door leerlingen verschillende typen teksten in combinatie aan te bieden: een gedicht naast een advertentie, of een LinkedIn-post naast een column. De verbindende factor tussen al die teksten is de Nederlandse context waarin ze ontstonden en circuleren. De ambitie is dat leerlingen door het combineren van leesvaardigheden verschillende soorten Nederlandstalige teksten in hun context leren plaatsen en daardoor dieper kunnen doordringen tot hun inhoud en de wereld waarin ze functioneren.
Op deze manier zijn de Staaltjes een voorbeeld van hoe verschillende onderdelen van het schoolvak Nederlands – begrijpend lezen en literatuur lezen – zinvol geïntegreerd kunnen worden. Zo’n integratie is cruciaal voor een schoolvak dat niet alleen communicatieve vaardigheden zou moeten trainen, maar ook vakinhoudelijke kennis over de Nederlandse taal en cultuur wil aanwakkeren. Immers: alleen met dat soort contextuele en culturele kennis kunnen lezers doordringen tot de finesses van een tekst.
In deze workshop maken deelnemers kennis met de didactiek en bredere ambities achter de Staaltjes.